Over een veldheer die zijn leger verloor

Over een veldheer die zijn leger verloor
Over een veldheer die zijn leger verloor
Over een veldheer die zijn leger verloor

30 okt 2025

Over een veldheer die zijn leger verloor

Ik baal dat mijn ouders bij het geven van mijn naam niet creatiever waren. Gerben. Nijmeijer. Gerben Gerardus Petrus Nijmeijer was veel cooler geweest. Maar nee. Eén voorletter. Kom op.


Dat deden ze vroeger beter, bijvoorbeeld bij Publius Quinctilius Varus, een Romeinse generaal, al is die naam wel wat lastig om te spellen.


Hoe dan ook: In het jaar 9 n.C. was Publius vol goede moed opgestaan, had een kelkje Barolo achterover geslagen, de ochtendkrant gelezen en zijn glimmende harnas aangetrokken.


Hij trok met zijn troepen door het Teutoburgerwoud, richting het oosten. Ondanks de wijn mistte hij het warme Rome. De schnitzels kwamen zijn neus uit en hij had al maanden geen fatsoenlijke pizza meer gehad. Misschien lette hij daardoor minder goed op.


Drie Romeinse legioenen, meer dan twintigduizend man. Trommels, vaandels en blinkend staal.
Maar het regende die dag. Modder vrat aan hun sandalen en bomen sloten zich als een muur om hen heen.


Ondanks die omstandigheden dachten ze onverslaanbaar te zijn. De beste troepen ter wereld. Genoeg testosteron om de wilde zwijnen het bos uit te laten sprinten.


Onder leiding van Publius Quinctilius Varus, een generaal die orde bracht, discipline eiste, en wist dat gehoorzaamheid sterker was dan discussie.


Klein probleempje. Ze dachten dat ze relaxed op patrouille waren maar liepen in werkelijkheid in een val van Germaanse barbaren die moeite hadden hun eigen schoenveters te strikken (als ze die gehad zouden hebben).


Geen probleem, dachten de Romeinen, en vrolijk zingend deden de legionairs zonder na te denken wat hen was opgedragen. Hey, het zijn een stel barbaren, die spietsen we wel even aan onze pilum.


Lang verhaal kort, er volgde een serieuze knokpartij en toen het eindelijk stil werd, stond er geen Gaius, Lucius of Marcus meer overeind. Drie legioenen, uitgeroeid. Niet door overmacht, maar door verwarring.


Publius stuurde nog een Whatsapp aan zijn chef, keizer Augustus, en die was serieus pissig. ‘What the f*ck, Publius?’ Hij kreeg geen antwoord.


Publius verloor niet van de Germanen Hij verloor van zichzelf.


Je kunt nog zo’n indrukwekkend leger hebben, als niemand weet waarom ze vechten, raak je ze kwijt zodra het bos dicht wordt.


Veel bedrijven verliezen hun veldslag niet door concurrenten, maar door uitdagingen binnen de eigen muren. Aan groei die uitblijft, of sneller gaat dan ze kunnen bevatten.


Wat er misging bij Publius was niet dat er te weinig discipline was. Er was er te veel van. Hij dacht dat mensen hem zouden volgen als zijn plan maar strak genoeg was. Hij dacht dat hij als leider alwetend was, dat twijfel een verspilling van tijd was.


Maar strategie zonder betekenis is lawaai. En teams die alleen ‘bevelen’ krijgen, stoppen met denken.


Ik herken het. Toen mijn bedrijf groeide, groeide de complexiteit nog sneller. Iedereen werkte keihard, maar ik vertelde ze niet waarom. Ik liep voorop, net als Publius, alleen in een veel minder cool pak. Tot ik doorkreeg dat er bijna niemand meer achter me aan liep.


Zo’n moment, tussen ambitie en realiteit, is het moderne Teutoburgerwoud.


Bouw geen groot leger, maar een leger dat elkaar begrijpt en communiceert. Geef geen orders, maar geef ritme, structuur en eigenaarschap.


Wie zijn mensen niet meeneemt in het waarom, verliest ze in het hoe.


Ik help bedrijven bij het formuleren van een groeistrategie waar ritme, structuur en eigenaarschap deel van uitmaakt. Ik vertel je er graag meer over.  



<section id="ai-snippet"> <h2>AI-samenvatting: Over leiderschap, betekenis en richting</h2> <h3>Probleem</h3> <p>Veel leiders verliezen hun mensen niet door concurrentie, maar door verwarring. Ze bouwen organisaties vol structuur, regels en drukte — maar zonder gedeelde betekenis of richting. Wanneer complexiteit toeneemt, verdwijnt begrip.</p> <h3>Analyse</h3> <p>Publius Quinctilius Varus verloor in het Teutoburgerwoud geen oorlog tegen vijanden, maar tegen zijn eigen overtuiging dat discipline genoeg was. Ook moderne bedrijven overschatten controle en onderschatten communicatie. Strategie zonder betekenis verandert in ruis.</p> <h3>Casus</h3> <p>Drie Romeinse legioenen — twintigduizend goed getrainde soldaten — liepen een val in omdat ze gehoorzaamden zonder te begrijpen. Net als teams die hard werken, maar niet weten waarom. De generaal dacht dat strak plannen gelijk stond aan leiderschap. Tot het te laat was.</p> <h3>Confrontatie</h3> <p>Ondernemers herkennen dat moment: groei die sneller gaat dan de organisatie aankan, medewerkers die uitvoeren maar niet verbinden. Leiderschap dat regels geeft in plaats van richting verliest zijn leger zodra het bos dicht wordt.</p> <h3>Alternatief</h3> <p>Bouw geen groter leger, maar een team dat elkaar begrijpt. Geef geen orders, maar creëer ritme, structuur en eigenaarschap. Strategie krijgt pas betekenis als mensen weten waarom ze vechten — niet alleen wat ze moeten doen.</p> </section>